ارتودنسی ثابت چیست ؟

منظور از ارتودنسی ثابت این است که بیمار نمی تواند دستگاه ارتودنسی را از دهان خارج نماید. در دستگاه ارتودنسی ثابت اجزا به صورت نگین هایی برروی دندان چسبانده شده و ثابت می گردند. به این نگین ها براکت می گویند. این روش درمانی برخلاف درمانهای متحرک، وابسته به همکاری بیمار نمی باشد. البته باید در ضمینه رعایت بهداشت و مراقبت از براکت ها با نخوردن غذاهای سفت تلاش کنند زیرا غذاهای سفت امکان دارد براکت ها را بشکند که در این صورت باید هزینه جدید برای اتصال براکت جدید پرداخت شود  .

طول درمان ارتودنسی ثابت به طور متوسط 1 تا 2 سال می باشد ولی براساس نوع ناهنجاری بیمار و شدت مشکل می تواند بیشتر هم بشود. بیمار در هنگام دوره درمانی ثابت نباید غذاهایی با قوام سفت مثل ته دیگ، بلال، میوه های هسته دار، زیتون و غیره را استفاده نماید. در غیر این صورت براکت از دندان جدا می شود که می بایست براکت جدیدی برای بیمار چسبانده شود که این امر می تواند باعث طولانی شدن زمان درمان و آسیب به دندان گردد. در این دوره بیمار از نظر بهداشت، به مراقبت های خاصی نیاز دارد تا از ایجاد تغییر رنگ و پوسیدگی در دندانها جلوگیری به عمل آید.

روند درمان ارتودنسی ثابت

در درمانهای ارتودنسی ثابت می توان ماهی یک میلیمتر دندان را حرکت داد و این امر در بعضی مقاطع درمانی چندان مشهود نخواهد بود. در بعضی از موارد از بیمار براساس نوع ناهنجاری دندان کشیده می شود. در اینگونه از بیماران در چند جلسه اول حرکت دندانها بخوبی مشهود است و دندانها به جای فضای خالی حرکت داده می شوند که از نظر بیمار به خوبی قابل مشاهده است.

مراجعه کنندگان می بایست ماهی یک بار جهت درمان ویزیت شود. در هر جلسه بعد از فعال کردن کش ها، سیم ها و یا فنرها ممکن است   مقداری درد داشته باشید که به مرور زمان در هفته اول کاهش می یابد. گاهی در بین جلسات معاینه به دلیل حرکت دندانها ممکن است مقداری از انتهای سیم ها از آخرین دندان خارج شود و باعث احساس تیزی و آزار گونه بیمار شود که در این صورت نیاز است   وقت اورژانس گرفته و زودتر از موعد مقرر به دندانپزشک خود مراجعه نماید تا انتهای سیم کوتاه شود.

هدف از درمان ثابت، حرکت دندانها در فضای مناسب، تنظیم دندانهای شلوغ و اصلاح روابط دندانهای دو فک می باشد. در مرحله ارتودنسی ثابت براکت ها بر روی دندانها چسبانده می شوند و یک سیم از بین براکت ها گذرانده می شود که با کش های بسیار ظریف به براکت ها انداخته می شود. این کش ها می توانند سفید و یا رنگی باشند. این کش ها در هر جلسه تعویض می شود ولی سیم ها ممکن است هر جلسه عوض نشود و براکت ها هم تا انتهای دوره درمانی در دهان باقی می مانند.

کشیدن دندان در ارتودنسی ثابت

در بعضی از موارد نیاز است که از بیمار دندان کشیده شود که براساس نوع ناهنجاری، شدت ناهنجاری، سن مراجعه بیمار، می تواند هر نوع دندانی باشد که معمولاً آسیاهای کوچک فک بالا و پایین می باشد. اما به عنوان یک قانون هرگز نباید دندانهای نیش کشیده شود حتی اگر کاملاً بیرون زده و یا نهفته باشند مگر شرایط به گونه ای باشد که دندان نیش نهفته در موقعیتی قرار گرفته باشد که امکان حرکت دادن آن وجود نداشته باشد.

معمولاً دندانهای آسیای کوچک کشیده می شوند و دندان نیش در فضای مناسب قرار داده می شود. گاهی براساس شرایط موجود ممکن است یک دندان قدامی از فک پایین در قسمت جلو کشیده شود زیرا قرینگی در فک پایین آنقدر به چشم نمی آید که در فک بالا مهم است .

فواصل دندانی کشیده شده با رفع شلوغی دندانهای دیگر و یا با عقب بردن دندانهای قدامی فک بالا و پایین پر می شوند. فواصل ایجاد شده در اثر کشیدن دندانها با حرکت سایر دندانها در پایان درمان به طور کامل بسته می شود و بیمار مشکلی از نظر داشتن فضا بین دندانها، نخواهد داشت. معمولاً بیماران نگران هستند که در صورت کشیده شدن دندانها فضای آنها خالی می ماند اما در صورتی که دستور کشیدن دندان به درستی داده شده باشد این نگرانی بی مورد است.

در اثر درمان ارتودنسی و حرکت دندانها به فضای دندان کشیده شده، ممکن است فضا برای رویش دندانهای عقل محیا گردد. کشیدن دندان عقل یا مولر سوم باعث مرتب شدن دندانهای جلو نمی شود و از فضای دندان عقل یا مولر سوم نمی توان برای منظم کردن دندانهای نیش یا قدامی استفاده کرد.

استریپ دندانها Strip : در بعضی موارد مقدار فضای مورد نیاز کمتر از یک عرض یک دندان است که در این صورت به جای کشیدن یک دندان کناره های 4 یا 6 دندان جلو در حد 0.25 م م  با نوار سمباده دندانپزشکی برداشته  میشوند تا فضای مورد نیاز را بدست آوریم . این کار تاثیری در پوسیده شدن دندان یا حساسیت ندارد و 2 تا 3 م م فضا برای مرتب شدن دندانها بدست میاید .

نکات مهم درمان ارتودنسی ثابت

مدت درمان به طور تقریبی از12 ماه تا 3 سال بر اساس نوع ناهنجاری متفاوت است و گاهی در برخی از مشکلات دندانی فکی می تواند بیشتر از این مدت هم باشد. در هنگام درمان بیماران با ارتودنسی ثابت باید به نکات زیر توجه داشت.
• همکاری و مراجعات منظم بیمار به مطب جهت فعال کردن سیم و فنرهای ارتودنسی الزامی است.
• پس از چسباندن سیم های ثابت در دهان، چند روز اول صحبت کردن و غذا خوردن دچار مشکل می شود اما به مرور زمان به آن عادت خواهید کرد.
• پس از نصب براکت تا چند روز از غذاهای نرم استفاده کنید.
• در روزهای اول از خوردن مواد غذایی رنگی مانند سس، سبزی، نوشابه، چای، قهوه و غیره خودداری کنید.
• از جویدن آدامس و خوردن غذاهای سفت و چسبنده مانند ته دیگ و آدامس برای جلوگیری از شکستن و کج شدن سیمهای ارتودنسی شدیداً اجتناب کنید.
• از شکستن تنقلات مثل تخمه و بادام غیره خودداری کنید.
• جهت جلوگیری از گیر غذایی و پوسیدگی دندانها می بایست براکتها و سیمهای ثابت ارتودنسی توسط مسواک های مخصوص و برسهای بین دندانی تمیز گردد تا از بو گرفتن و تغییر رنگ رنگ دندانها جلوگیری شود.
•   هنگام فعالیتهای شدید و ورزشهای سنگین که ممکن است با ضربه به سر و صورت همراه باشد و یا هنگام شنا مراقب سیمهای ارتودنسی باشید و در صورت امکان از محافظ استفاده کنید.

• در صورت افتادن براکتها یا شل شدن آنها ، سریعاً به مطب مراجعه نمائید.